Gmina zmieniła plan miejscowy? Masz prawo do odszkodowania

Przeczytaj także: Plan zagospodarowania przestrzennego a strefa ochronna cmentarza

Wartość maleje – odszkodowanie dla właściciela

Zgodnie z art. 36 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jeśli w konsekwencji zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (lub jego uchwalenia) korzystanie z nieruchomości lub nawet z jakiejś jej części w dotychczasowy lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem zostało zupełnie uniemożliwione lub rzeczywiście utrudnione, właściciel lub użytkownik wieczysty takiej nieruchomości może wysunąć pewne żądania w stosunku do gminy. Może oczekiwać, że gmina wypłaci na jego rzecz odszkodowanie za poniesioną szkodę lub też dokona wykupu całej nieruchomość lub jej część.

Gmina może przychylić się do tych żądań lub ustosunkować się do nich poprzez zaoferowanie właścicielowi nieruchomości zamiennej, która zrekompensuje poniesioną szkodę. Jeśli natomiast właściciel dokonuje zbycia nieruchomości (której wartość obniżona została zmianami w miejscowym planie) i nie skorzystał wcześniej z przysługujących mu roszczeń, może żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości jego nieruchomości.

Wysokość należnego odszkodowania ustalana jest, co do zasady, na dzień sprzedaży nieruchomości. Obniżenie oraz wzrost wartości nieruchomości stanowią różnicę między wartością nieruchomości określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego po uchwaleniu lub zmianie planu miejscowego a jej wartością, określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu, obowiązującego przed zmianą tego planu, lub faktycznego sposobu wykorzystywania nieruchomości przed jego uchwaleniem. Opisane roszczenia można zgłaszać nie później niż po upływie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo uchwalone w nim zmiany stały się obowiązujące.

Jeśli żadne z przedstawionych rozwiązań nie satysfakcjonują właściciela nieruchomości można próbować skontrolować nowy plan pod kątem jego zgodności z założeniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania. Jeśli założenia tych dwóch dokumentów będą ze sobą sprzeczne można wnosić o unieważnienie uchwały. Można także sprawdzić, czy gmina nie dopuściła się zaniechań w procesie uchwalania aktu – najczęstszym błędem jest brak dyskusji publicznej (lub jej niezgodne z zasadami przeprowadzenie) nad wyłożonym do publicznego wglądu projektem planu miejscowego. Jeśli gmina dopuściła się naruszenia zasad powszechnie obowiązujących przy sporządzaniu planu można wnosić o unieważnienie uchwały rady gminy w całości lub też w jej części.

Wartość wzrasta – opłata na rzecz gminy

Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta posiada kompetencje do ustalenia i pobrania jednorazowej opłaty, której wartość nie może przekroczyć 30 proc. wzrostu wartości nieruchomości.

Warto pamiętać, że właściciel albo użytkownik wieczysty takiej nieruchomości może żądać od gminy ustalenia w drodze decyzji dokładnej wysokości takiej opłaty jeszcze przed zbyciem nieruchomości – mówi Bartosz Antos z portalu www.grunttozysk.pl. Przy określaniu wartości nieruchomości stosuje się przepisy o gospodarce nieruchomościami.