Ile i kto zaoszczędzi bez opłaty za użytkowanie wieczyste?

Przeczytaj także: Znika użytkowanie wieczyste. Czy to korzystne dla właścicieli mieszkań?

Według ministerstwa gruntowe uwłaszczenie przebiegało zbyt wolno

Uwłaszczenie posiadaczy mieszkań płacących za użytkowanie wieczyste gruntu, wcale nie jest nowym pomysłem polityków. Warto pamiętać, że już ustawa z 29 lipca 2005 r. (Dz.U. 2005 nr 175 poz. 1459) umożliwiła przekształcenie użytkowania wieczystego gruntu po blokiem we współwłasność. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, taki proces wymaga jednomyślnej zgody właścicieli mieszkań. Jeżeli część lokatorów obawia się kosztów wynikających z przekształcenia (czyli wspólnego pokrycia różnicy między wartością gruntu i wartością użytkowania wieczystego), to patową sytuację może rozstrzygnąć tylko sąd.

Opisywany problem dotyczy nawet 22 000 hektarów komunalnych działek. Pod koniec 2015 r. właśnie taką powierzchnię miały grunty, które samorządy oddały osobom fizycznym w użytkowanie wieczyste – tłumaczy Andrzej Prajsnar z portalu RynekPierwotny.pl. Dane GUS-u wskazują, że powierzchnia wspomnianych działek komunalnych spada z roku na rok. W 2015 r. osoby fizyczne użytkowały o 17% mniej komunalnych gruntów, aniżeli 10 lat wcześniej. Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa uznało jednak, że uwłaszczanie się lokatorów jest zbyt wolne i wymaga kolejnych regulacji.

Na duże oszczędności mogą liczyć głównie posiadacze nowych lokali

Przepisy projektowane przez rząd, powinny być korzystne dla właścicieli mieszkań, gdyż takie osoby nabędą współwłasność gruntu w zamian za późniejsze 20 lat regulowania specjalnej opłaty przekształceniowej. Wspomniana opłata ma stanowić równowartość kwoty płaconej samorządowi za użytkowanie wieczyste (według stanu na dzień 31 grudnia 2016 r.). Wcześniej rząd zamierzał wprowadzić obowiązek wnoszenia opłaty przekształceniowej do końca zaplanowanego okresu użytkowania wieczystego. W niektórych przypadkach, koszty przekształcenia byłyby ponoszone nawet przez kolejne 80 lat – 90 lat – dodaje analityk portalu RynekPierwotny.pl. Zatem nowy pomysł rządu (patrz projekt numer UD75 z 11 sierpnia 2016 r.) jest znacznie bardziej korzystny dla właścicieli niedawno wybudowanych lokali.

Finansowe skutki uwłaszczenia gruntów pod blokami, można przeanalizować na poniższych przykładach.

Przykład 1:

Właściciel mieszkania w ramach opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu pod blokiem, płaci samorządowi 300 zł rocznie. Do końca pierwotnego okresu użytkowania wieczystego pozostało jeszcze 50 lat. Przyjmujemy, że roczna opłata przekształceniowa będzie wzrastała tak samo, jak poziom cen w gospodarce (średniorocznie o 2,00%). Identyczna waloryzacja dotyczyłaby opłaty za użytkowanie wieczyste (gdyby nie doszło do przekształcenia). Przy przekształceniu użytkowania wieczystego we własność gruntu, nie zostaną zastosowane żadne bonifikaty.

Przykład 2:

Właściciel mieszkania w ramach opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu pod blokiem, płaci samorządowi 600 zł rocznie. Do końca pierwotnego okresu użytkowania wieczystego pozostało jeszcze 85 lat. Przyjmujemy, że roczna opłata przekształceniowa będzie wzrastała tak samo, jak poziom cen w gospodarce (średniorocznie o 2,00%). Identyczna waloryzacja dotyczyłaby opłaty za użytkowanie wieczyste (gdyby nie doszło do przekształcenia). Przy przekształceniu użytkowania wieczystego we własność gruntu, nie zostaną zastosowane żadne bonifikaty.

Przykład 3:

Właściciel mieszkania w ramach opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu pod blokiem, płaci samorządowi 400 zł rocznie. Do końca pierwotnego okresu użytkowania wieczystego pozostało jeszcze 25 lat. Przyjmujemy, że roczna opłata przekształceniowa będzie wzrastała tak samo, jak poziom cen w gospodarce (średniorocznie o 2,00%). Identyczna waloryzacja dotyczyłaby opłaty za użytkowanie wieczyste (gdyby nie doszło do przekształcenia). Przy przekształceniu użytkowania wieczystego we własność gruntu, nie zostaną zastosowane żadne bonifikaty.

Po uwzględnieniu powyższych założeń można obliczyć, że wszyscy kolejni właściciele przykładowych mieszkań do końca pierwotnego okresu użytkowania wieczystego gruntu, zapłacą samorządowi kwotę mniejszą o:

• 9000 zł - przykład 1
• 39 000 zł - przykład 2
• 2000 zł - przykład 3

Obliczone korzyści wynikają z faktu, że po 20 latach właściciel mieszkania nie będzie ponosił już dodatkowych kosztów związanych z gruntem (o ile nie zostaną wprowadzone nowe podatki). Trzeba pamiętać, że finansowa ulga dla wielu mieszkańców bloków, równocześnie będzie oznaczała spadek dochodów gmin po 2036 r. Można się zastanawiać, w jaki sposób lokalne władze będą próbowały skompensować sobie tę stratę. Trudno wykluczyć, że gruntowe uwłaszczenie kiedyś będzie argumentem za wprowadzeniem powszechnego podatku katastralnego na rzecz gminy.

Andrzej Prajsnar, ekspert portalu