Użytkowanie wieczyste. Ostatni dzwonek na bonifikatę

Przeczytaj także: Użytkowanie wieczyste, czyli jak samorządy uderzają w Polaków

Wojewoda równa w górę

Ciekawym przykładem praktycznego zastosowania zasady „gdzie dwóch się bije tam trzeci korzysta” był polityczny spór wokół 98-proc. bonifikaty w Warszawie. Tę przy okazji wyborów samorządowych stołeczni radni najpierw uchwalili, aby potem – już po wyborach - cofnąć i znowu pod naporem zmasowanej krytyki opinii publicznej ponownie uchwalić. Pomiędzy politykami rozgorzał na tym tle tak gorący spór, że tym razem nam – obywatelom ułatwiono życie. O co chodzi? Nowelizacja ustawy o przekształceniu użytkowania we własność została wzbogacona o mechanizm, zgodnie z którym jeśli w danej gminie uchwalona jest wyższa bonifikata (np. w Warszawie 98%), to ma ona też na terenie gminy działać wobec działek należących do państwa. Przypomnijmy, że standardową bonifikatą dla takich nieruchomości pierwotnie było degresywne 60%.

Wielodzietni i kombatanci przekształcą za 1%

To nie koniec furtek dla osób mających nadzieję na skorzystanie z bonifikat. Majowa nowelizacja ustawy doprowadziła także do tego, że możliwe jest przekształcenie z 99-proc. upustem. Znowu powróćmy do naszego przypadku, w którym dotychczas za użytkowanie wieczyste trzeba było płacić 1000 złotych rocznie. Przez 20 lat łącznie należałoby w takim przypadku zapłacić 20 tys. złotych za przekształcenie. Skorzystanie z 99-proc. bonifikaty pozwoliłoby pozbyć się problemu użytkowania wieczystego za zaledwie 200 złotych.
Kto z takiej bonifikaty może skorzystać? W ustawie wymieniono rodziny wielodzietne, osoby niepełnosprawne, kombatantów i inwalidów wojskowych. Mówi o tym Art. 9a ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe wprawo własności tych gruntów.

O 99-proc. bonifikatę należy zawnioskować. Gmina z urzędu nie musi mieć bowiem informacji o tym, że taka bonifikata należy się danej osobie. Oczywiście jeśli komuś przysługuje kilka bonifikat, to nie są one sumowane – należy sobie wybrać tę najkorzystniejszą.

Terminy to podstawa

Okazji do tego, aby zaoszczędzić całkiem pokaźne kwoty jest więc sporo. Aby to zrobić trzeba jednak zawnioskować o nie w odpowiednim momencie, ale też zdążyć zapłacić za przekształcenie. Dobrze opisuje to Agencja Mienia Wojskowego w przygotowanym poradniku. Agencja radzi nawet, aby odpowiedni wniosek złożyć jeszcze przed grudniem 2019 roku. Czasu zostało więc mało.

Powód? Po pierwsze w większości przypadków stawka bonifikaty maleje z czasem. Poza tym jeśli nie wyrobimy się z formalnościami w pierwszym roku, to może się okazać że za pierwszy rok trzeba będzie zapłacić całą roczną opłatę przekształceniową – niejednokrotnie wyższą niż jednorazowa opłata za 20 lat z góry, a dopiero potem od pozostałych należnych np. za 19 lat opłat przekształceniowych będzie liczona bonifikata.

Chcąc dać mieszkańcom więcej czasu niektóre gminy – tak jak sam skarb państwa – wprowadziły zapisy zgodnie z którymi jeśli ktoś będąc dotychczas użytkownikiem wieczystym gruntu dostanie zaświadczenie o przekształceniu prawa do gruntu w prawo własności po listopadzie 2019 roku, albo już w 2020 roku, to na dokończenie formalności są dodatkowe 2 miesiące. Nie zawsze jednak musi tak być, dlatego warto sprawdzić w swojej gminie, starostwie lub innej instytucji, na której konto dotychczas płaciliśmy za użytkowanie wieczyste, do kiedy należy zawnioskować o bonifikatę i do kiedy należy uregulować należność. Warto to szybko ustalić, bo czasu może już być niewiele.

Szczególnie problem mogą mieć mieszkańcy Warszawy, którzy nie dostali jeszcze zaświadczenia o przekształceniu prawa użytkowania w prawo własności. Na drukach udostępnianych przez urzędy dzielnic, na których możemy zawnioskować o bonifikatę w stolicy znajdujemy rubrykę, w której należy powoływać się na otrzymane z gminy zaświadczenie. Robi tak na przykład urząd dzielnicy Ursynów. Sąsiedni urząd na Mokotowie informuje jednak na swojej stronie, że pozwala składać wnioski o wniesienie jednorazowej opłaty z bonifikatą zanim wydane zostanie zaświadczenie potwierdzające przekształcenie.

Wniosek o bonifikatę na wszelki wypadek?

W efekcie niektórzy mogą być w kropce. Jeśli nie są pewni czy grunt pod ich budynkiem kwalifikuje się do ustawowego przekształcenia, to nie wiedzą czy powinni płacić dalej za użytkowanie wieczyste czy już za przekształcenie. Jeśli nie dostali zaświadczenia, w którym urząd informuje ich o przekształceniu wieczystego we własność, to ryzykują, że – o ile nie zawnioskują o jednorazową opłatę jeszcze przed grudniem – mogą nie załapać się na najkorzystniejsze bonifikaty.

Co więc zrobić w takiej sytuacji? Wydaje się, że najbezpieczniej byłoby jeszcze przed grudniem złożyć wniosek o jednorazową opłatę z bonifikatą (ewentualnie przesłać go listem poleconym lub złożyć przez ePUAP) „rezerwując” sobie w ten sposób możliwość skorzystania z najatrakcyjniejszych warunków przekształcenia. Na wszelki wypadek należałoby też wnieść w terminie jednorazową opłatę za przekształcenie. Jeśli urząd nie zdąży przesłać nam odpowiednich dokumentów, to niestety kwotę przelewu będziemy musieli obliczyć sami uwzględniając wysokość dotychczasowych opłat i uwzględniając ewentualną bonifikatę. Choć nie daje to pewności, to jednak istnieje nadzieja, że takie postępowanie umożliwi nam skorzystanie w pełni z bonifikat nawet jeśli odpowiednie urzędy nie zdążyły jeszcze zrealizować swojego ustawowego obowiązku do przesłania stosownych dokumentów. Przy tym ważna uwaga – musimy być pewni, że ustawa o przekształceniu nas dotyczy, a bonifikata nam się należy.

Bartosz Turek, główny analityk