Inwestycja budowlana a wpis do rejestru zabytków

Przeczytaj także: Jak ograniczyć negatywne skutki wpisania nieruchomości do gminnej ewidencji zabytków?

Zagospodarowanie na cele użytkowe zabytku wpisanego do rejestru wymaga dysponowania przez jego właściciela określonych dokumentów:

• dokumentacji konserwatorskiej określającej stan zachowania zabytku i możliwości jego adaptacji, z uwzględnieniem historycznej funkcji i wartości zabytku;
• uzgodnionego z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków programu prac konserwatorskich, określającego zakres i sposób ich prowadzenia oraz wskazującego niezbędne do zastosowania materiały i technologie;
• uzgodnionego z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków programu zagospodarowania zabytku wraz z otoczeniem oraz dalszego korzystania z tego zabytku, z uwzględnieniem wyeksponowania jego wartości.

Z punktu widzenia właściciela nieruchomości należy ponadto pamiętać, że pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków każdorazowo wymaga:

• prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru wymaga pozwolenia;
• wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku;
• prowadzenie badań konserwatorskich i architektonicznych, dokonywanie podziału, przemieszczanie zabytku wpisanego do rejestru.

Inwestor powinien pamiętać, że zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy o ochronie zabytków) - Wojewódzki Konserwator Zabytków może uzależnić wydanie pozwolenia na prace przy zabytku od przeprowadzenia, na koszt wnioskodawcy, niezbędnych badań konserwatorskich, architektonicznych lub archeologicznych Wojewódzki Konserwator Zabytków wydaje decyzję o wstrzymaniu prac lub badań zabytku wykonywanych bez jego polecenia lub w sposób odbiegający od zakresu i warunków określonych w pozwoleniu.

Zgodnie z art. 45 ustawy o ochronie zabytków, w przypadku wykonywania prac bez pozwolenia lub w sposób niezgodny z zakresem i warunkami określonymi w pozwoleniu, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wydaje decyzję nakazującą przywrócenie zabytku do poprzedniego stanu, uporządkowanie terenu lub doprowadzenie zabytku do jak najlepszego stanu we wskazany sposób i w określonym terminie – na koszt osoby, która dopuściła się naruszenie przepisów o zabytkach.

Dolegliwością dla inwestorów jest okoliczność uregulowana w art. 71 ustawy o ochronie zabytków, że osoba fizyczna lub prawna posiadająca tytuł prawny do zabytku wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego finansuje prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy tym zabytku.

Najważniejszymi źródłami prawa dotyczącymi ochrony zabytków oraz ich korelacji z inwestycjami budowlanymi są:

• Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162/2003 poz. 1568 ,z późn.zm.;)
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U Nr 106 z 2000 r. z późn.zm.;)
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U z 2012 r. Poz.647);
• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz.U.Nr 113 z 2011 r. poz.661);
• Ustawa dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. Nr 98 poz. 1071 z 2000 r.)

Planowane prace remontowe czy modernizacyjne powinno poprzedzić uzyskanie zaleceń konserwatorskich, które określą sposób wykonania prac i zakres dopuszczalnych zmian w obiekcie zabytkowym. Zalecenia takie wydawane są przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na wniosek inwestora. Przed uzyskaniem pozwolenia na budowę należy przedłożyć w odpowiednim urzędzie (organ administracji architektoniczno-budowlanej) m.in. oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością i projekt budowlany, którego forma i zakres określona jest w ustawie.