Jak uniknąć opłaty za użytkowanie wieczyste?

Przeczytaj także: Przekształć użytkowanie wieczyste w prawo własności

Jednomyślność nie jest konieczna

Taką możliwość mają teraz nie tylko osoby fizyczne, ale także osoby prawne. Cały proces wymaga złożenia wniosku w odpowiednim urzędzie oraz wniesienia opłaty za przekształcenie. Aby wniosek został rozpatrzony, nie muszą z nim występować wszyscy współużytkownicy wieczyści. Po ostatniej nowelizacji ustawy regulujących przekształcenia wystarczy, żeby z takim wnioskiem wyszła grupa osób posiadająca większościowy udział w prawie do gruntu. Mechanizm ten dotyczy przede wszystkim mieszkańców domów wielorodzinnych, gdzie często jest wielu współużytkowników gruntu. Z drugiej jednak strony nowelizacja sprawiła, że sprzeciw jednego współużytkownika wieczystego może zablokować cały proces. W takim wypadku zasadność przekształcenia będzie musiał rozważyć sąd, co z pewnością zajmie sporo czasu.

---

Kto może wystąpić o przekształcenie?
Aby ustalić, czy prawo użytkowania wieczystego można przekształcić w pełną własność trzeba zwrócić po pierwsze uwagę na datę uzyskania tego prawa. Z żądaniem przekształcenia mogą wystąpić osoby fizyczne i prawne, które były użytkownikami (lub współużytkownikami) wieczystymi w dniu 13 października 2005 roku. Zasada ta nie dotyczy jednak:

1. Polskiego Związku Działkowców,
2. państwowych i samorządowych osób prawnych oraz spółek handlowych, w odniesieniu do których Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego jest podmiotem dominującym,
3. osób, które są użytkownikami wieczystymi gruntów, w przypadku których trwa wykup pod inwestycję celu publicznego.

Jeśli osoby fizyczne lub prawne nabyły prawa użytkowania wieczystego po 13 października 2005 roku, mogą ubiegać się o przekształcenie we własność, o ile są właścicielami lokali, których udział w nieruchomości wspólnej obejmuje prawo użytkowania wieczystego. Z żądaniem przekształcenia mogą też wystąpić osoby fizyczne, które uzyskały prawo użytkowania wieczystego na podstawie tzw. „Dekretu Bieruta”. Na koniec trzeba pamiętać, że z wnioskiem o przekształcenie mogą też wyjść następcy prawni osób fizycznych i prawnych, którym przysługiwało takie żądanie.

---

Im szybciej, tym lepiej

Trzeba ponadto pamiętać, że za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności trzeba zapłacić. Opłata jest różnicą pomiędzy aktualną wartością prawa własności do gruntu a ceną za prawo użytkowania wieczystego. Im więc większa jest wartość tego prawa, tym mniej zapłacimy za przekształcenie go we własność, a im krócej jesteśmy użytkownikiem wieczystym gruntu, tym większą wartość ma nasze prawo. W efekcie użytkownik wieczysty, którego prawo ustanowiono na 99 lat mógłby za przekształcenie zapłacić niespełna 13% wartości prawa własności w 5 roku, 23% w 20 roku i 43% w 50 roku trwania użytkowania wieczystego. Jeśli prawo własności do działki warte byłoby przez cały czas 300 tys. zł, to opłata wyniosłaby odpowiednio 39, 69 i 129 tys. zł. Do obliczeń przyjęto, że działka ta byłaby wykorzystana na cele mieszkaniowe, a stopę kapitalizacji, którą może przyjąć rzeczoznawca majątkowy przy szacowaniu wartości prawa użytkowania wieczystego, przyjęto na poziomie przeciętnym (dopuszczalne widełki to od 9 do 12%).