Odwrócona hipoteka, renta dożywotnia: nowe regulacje

Przeczytaj także: Nadchodzi odwrócona hipoteka

Czas do namysłu i przejrzysta umowa

Zasada przejrzystości ma obowiązywać także w relacjach między klientem a firmą wypłacającą rentę dożywotnią. Emeryt musi wiedzieć, na jakie dokładnie świadczenie może liczyć, jak będzie ono wypłacane i jak waloryzowane (wartość mieszkania może zmieniać się w czasie niezależnie od inflacji). Kolejnymi informacjami są te dotyczące kosztów wyceny nieruchomości, obowiązków związanych z jej utrzymaniem oraz sposoby rozwiązania umowy.

Ważna będzie możliwość wycofania się ze współpracy po zapoznaniu się z warunkami umowy. Emeryt będzie miał od trzech do sześciu tygodni do namysłu. Jeśli uzna, że nie chce się na to decydować, nie będzie musiał nic robić. Brak zgody zostanie uznany za odmowę. Niezależnie od decyzji emeryta, treść umowy, którą przedstawi firma oferująca rentę określi ustawa.

Do tego dojdzie zasada 15 proc.: jeśli renta miałaby być niższa o więcej niż 15 proc. od wcześniejszej propozycji, emeryt może zrezygnować bez żadnych konsekwencji.

Zabezpieczenie na wypadek bankructwa

Według nowych regulacji świadczeniobiorca ma być także zabezpieczony na wypadek, gdyby przestał otrzymywać rentę. Będzie mógł wycofać się z umowy, jeśli firma nie wypłaci pieniędzy przez trzy miesiące z rzędu lub łącznie przez sześć miesięcy w roku. Powodem wypowiedzenia mogą być też wypłaty niższe o jedną czwartą od kwoty w umowie. Klient korzystający z renty dożywotniej będzie mógł wówczas uzyskać niemal automatycznie klauzulę wykonalności nadawaną przez sąd.

Kolejne wymogami dotyczą zabezpieczenia na wypadek upadku spółki. Według planowanych przepisów w sytuacji, gdyby do tego doszło, syndyk miałby w pierwszej kolejności szukać innej firmy, świadczącej podobne usługi, która kupi nieruchomość na licytacji i wypłaci resztę świadczenia. Konkretna kwota ma być różnicą między ceną zakupu mieszkania a sumą dotychczasowych wypłat.

Gdyby nikt nie zechciał kupić mieszkania, pobierający dożywotnią rentę miałby je odzyskać. Jednocześnie, według zapewnień rządowych, każdy klient firm oferujących odwrócone hipoteki miałby mieć zapewnioną taką ochronę, która gwarantowałaby jego nieusuwalność z lokalu.

Oszustwa i nierówna konkurencja

Dlaczego tego rodzaju regulacje są w ogóle potrzebne? W przypadku odwróconych hipotek paradoksalnie domagają się ich same firmy. Dzisiaj ich klienci mogą swoich praw dochodzić jedynie w sądzie, a nieuregulowany rynek przyciąga także nieuczciwych przedsiębiorców.

W mediach pojawiają się doniesienia o oszustwach i starszych osobach, które straciły swoje mieszkania podpisując umowy z nieuczciwymi firmami. Taka sytuacja psuje rynek, dając przewagę bankom udzielającym odwróconych kredytów hipotecznych.

Około tysiąca złotych miesięcznie

Jak bardzo odwrócona hipoteka może wspomóc budżet emeryta? Z wyliczeń przedstawionych przez Związek Banków Polskich jeszcze w 2012 roku wynika, że mieszkanie w Warszawie warte około 373 tys. zł może przynieść kobiecie dodatkowe 950 zł miesięcznie. Regulacje, które rząd zamierza wdrożyć na początku 2014 roku mają dać emerytom pewność, że swoje pieniądze dostaną oraz że będą mogli żyć w swoim dotychczasowym mieszkaniu.

Dodatkowe wymogi mogą także poprawić funkcjonowanie rynku i doprowadzić do powstania prawdziwej konkurencji między firmami oferującymi renty dożywotnie i odwrócone kredyty hipoteczne.