Wynajem mieszkania: prawa i obowiązki lokatora

Przeczytaj także: Prawa najemcy: przyjmowanie gości

Tradycyjnie lokale najczęściej wynajmują osoby, których nie stać na zakup własnego mieszkania, a które chcą się usamodzielnić. Coraz częściej na taki krok decydują się jednak także osoby o stałych dochodach, które nie chcą podejmować długoterminowych zobowiązań. Aktualna sytuacja na rynku sprawia, że właściciele mieszkań są w uprzywilejowanej pozycji i mogą wybierać spośród wielu potencjalnych lokatorów. Prawnicy D.A.S. Towarzystwa Ubezpieczeń Ochrony Prawnej S.A. wyjaśniają, jakie prawa i obowiązki spoczywające na najemcach wynikają z przepisów prawa.

Podstawa prawna

Kwestie wzajemnych zobowiązań wynajmujących (właścicieli mieszkań) i najemców (osób, którym lokal zostaje oddany do użytkowania) określa Kodeks cywilny oraz Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Jak podkreśla Maciej Żyłka, prawnik D.A.S., należy pamiętać że „z uwagi na zapis ustawy za obopólną zgodą strony mogą również zmienić regulacje ustawowe, dotyczące takich spraw jak okres wypowiedzenia, zmiana wysokości czynszu czy rozliczenie opłat dodatkowych”.

Zawierając umowę najemca zobowiązuje się płacić umówiony czynsz, w zamian za co wynajmujący oddaje mu lokal do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony. Wysokość czynszu może być wyrażona w pieniądzu lub innych świadczeniach, np. opieka nad mieszkaniem. Przy podpisywaniu umowy na czas określony należy zwrócić uwagę, że można ją wypowiedzieć tylko na warunkach w niej zawartych. W przypadku umowy zawartej na czas nieoznaczony, strony obowiązują terminy umowne, a w przypadku ich braku - terminy ustawowe.

Najemcy powinni także nalegać, aby przed przejęciem mieszkania wspólnie z właścicielem sporządzić dokładny protokół, który określi stan lokalu i znajdujących się w nim sprzętów. Będzie on podstawą do ewentualnych rozliczeń przy zwrocie lokalu.

Ulepszenia tylko ze zgodą właściciela

Zgodnie z przepisami najemca powinien używać mieszkania w sposób określony w umowie, zgodny z jego przeznaczeniem. Obowiązkiem najemcy jest także terminowe opłacanie czynszu.

„Warto wiedzieć, że właściciel ma prawo rozwiązać umowę jeśli najemca zalega z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności. Musi jednak wcześniej uprzedzić lokatora na piśmie o swym zamiarze i wyznaczyć dodatkowy miesięczny termin zapłaty zaległych i bieżących należności” - precyzuje Maciej Żyłka z D.A.S.