Mniej dużych mieszkań od deweloperów

Przeczytaj także: Pandemia Covid-19 a rynek nieruchomości - fakty i mity

Od początku tego roku preferencyjną, czyli obecnie 8-proc., stawkę VAT można stosować tylko w przypadku sprzedaży mieszkań o metrażu do 150 m kw. (lub domów do 300 m kw.). Jeśli metraż jest większy, to sprzedaż „nadwyżkowej” powierzchni objęta jest stawką 23%. W przypadku zakupu 200–metrowego mieszkania, którego metr kwadratowy kosztuje 10 tys. zł netto, cena brutto wzrosła po tej zmianie o 75 tysięcy. Różnica jest tym większa, im większa jest cena metra i im większa powierzchnia mieszkania. W przypadku luksusowych apartamentów z powodu zmian w VAT cena mogła wzrosnąć nawet o kilkaset tysięcy złotych (dodatkowo o 1 pkt. proc. podniesiona została stawka na metraż do 150 metrów).

Mniej dostępnych ofert

Udział mieszkań i powierzchni przekraczającej 150 m kw. nigdy nie był znaczący w ofercie deweloperów, bo znikomy jest odsetek kupujących gotowych wydać na lokal kilka milionów złotych. Przeanalizowaliśmy jednak oferty nowych mieszkań wprowadzonych do sprzedaży w tym i w poprzednim roku. Z zestawienia wynika, że bardzo dużych lokali jest zdecydowanie mniej. W Warszawie, gdzie luksusowych mieszkań oddaje się najwięcej, lokale o powierzchni przekraczającej 150 m kw. stanowiły w ciągu ośmiu pierwszych miesięcy tego roku 1,4% wszystkich wprowadzonych do sprzedaży. W analogicznym okresie 2010 r. było to 2,8%.

Skok cenowy

Cena brutto mieszkań wprowadzonych w tym okresie to średnio 8,4 tys. zł dla lokali poniżej 150 m kw. i 14,9 tys. zł dla większych. Skok cenowy między nimi to jednak nie tylko kwestia wyższego VAT, ale standardu oraz lokalizacji. Gdy wyłączymy z zestawienia dwie najbardziej luksusowe inwestycje, cena w tym drugim przedziale spadnie do 10,1 tys. zł. Rok wcześniej mieszkania do 150 m kw. były wystawione średnio po 8,8 tys. zł za metr, a większe po 9,7 tys. zł. Widać ponadto, że mniejsze mieszkania staniały mimo wzrostu VAT z 7% do 8%.

Dwa zamiast jednego

Z problemem wysokiego VAT można sobie poradzić. Najprostszym rozwiązaniem jest zakup dwóch mniejszych mieszkań, np. po 100 metrów, położonych obok siebie na jednym piętrze, lub jedno nad drugim. Warunkiem jest jednak, aby były to dwa samodzielne lokale, tzn. aby każde z nich mogło stanowić odrębną nieruchomość w sensie użytkowym (np. mieć własną kuchnię czy toaletę). Każde powinno być nabyte w drodze odrębnej umowy.

Na rynku są inwestycje deweloperskie tak pomyślane, że już na etapie projektu przewidziano możliwość łączenia sąsiadujących mieszkań. Przykładem może być inwestycja „Apartamenty Wilanowska” realizowana przez Rogowski Development.

Tomasz Skowroński, dyrektor sprzedaży w SABE Investments, zwraca jednak uwagę, że nie zawsze jest możliwość rozplanowania budowy w taki sposób. – Czasem zdarza się, że gmina wydając pozwolenie, oczekuje, że w budynku znajdą się na przykład tylko cztery bardzo duże lokale – mówi. Jego zdaniem, zakładanie możliwości łączenia lokali już na etapie projektu ma sens tylko w niektórych lokalizacjach. - W przypadku inwestycji realizowanych np. na Woli w Warszawie nie ma potrzeby planowania z góry takich możliwości, bo w tej dzielnicy jest popyt na mniejsze mieszkania. Inaczej sytuacja wygląda na Mokotowie, gdzie stawiane są apartamentowce – zauważa.