Nieruchomości rolne a prawo pierwokupu
2012-09-20 00:20
Przeczytaj także: Zyski z gruntów rolnych w Polsce
Zgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego prawo pierwokupu nie przysługuje dzierżawcy oraz ANR, jeżeli:
- nabywcą nieruchomości rolnej jest osoba bliska zbywcy w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami;
- sprzedaż dotyczy nieruchomości rolnej stanowiącej wkład gruntowy członka spółdzielni produkcji rolnej na rzecz innego członka spółdzielni;
- nabywcą nieruchomości rolnej jest spółdzielnia produkcji rolnej - w przypadku sprzedaży przez jej członka nieruchomości rolnej stanowiącej wkład gruntowy w tej spółdzielni;
- nabywcą nieruchomości rolnej jest jednostka samorządu terytorialnego.
Ponadto, ANR nie przysługuje prawo pierwokupu, jeżeli w wyniku nabycia nieruchomości rolnej następuje powiększenie gospodarstwa rodzinnego (prowadzone przez rolnika indywidualnego), jednak do powierzchni nie większej niż 300 ha, a nabywana nieruchomość rolna położona jest w gminie, w której ma miejsce zamieszkania nabywca lub w gminie sąsiedniej.
Należy zwrócić uwagę, że w przypadku wniesienia prawa własności nieruchomości rolnej do spółki prawa handlowego tytułem wkładu na podstawie umowy spółki, ANR może również złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży, ANR, działająca na rzecz Skarbu Państwa, może złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości za zapłatą równowartości pieniężnej.
Ustawodawca przewidział również sytuację, w której inwestor ustali ze sprzedającym wygórowaną cenę, aby ANR odstąpiła od prawa pierwokupu. W takim przypadku, zgodnie z regulacją zawartą w art. 3 ust. 8 omawianej ustawy, jeżeli cena sprzedawanej nieruchomości rażąco odbiega od jej wartości rynkowej, wykonujący prawo pierwokupu może, w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu, wystąpić do sądu o ustalenie ceny tej nieruchomości.
Przysługujące ANR prawo pierwokupu dotyczy tylko "nieruchomości rolnych". Zgodnie z art. 2 pkt 1 Ustawy, przez "nieruchomość rolną" - należy rozumieć nieruchomość rolną w znaczeniu Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne. Zgodnie z art. 461 KC nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej. A zatem pojęcie nieruchomości rolnej w ujęciu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego jest bardzo szerokie. W zasadzie tylko nieruchomości przeznaczone w planach miejscowych pod cele inne niż rolne nie mogą być z całą pewnością uznane za nieruchomość rolną. Wielokrotnie jednak powstaną wątpliwości, gdy brak jest planów miejscowych, a przeznaczenia nieruchomości nie określa ani ewidencja gruntów, ani też sposób jej wykorzystania. W takim przypadku sama jedynie możliwość wykorzystania tej nieruchomości do prowadzenia działalności rolniczej będzie przemawiała za uznaniem jej za nieruchomość rolną.
Należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z niedawnym orzeczeniem Sądu Najwyższego z 5 września 2012 roku (sygn. akt IV CSK 93/12), inwestor który chce nabyć nieruchomość choćby w części rolną (część działek wchodzących w skład nieruchomości ma przeznaczenie rolne) musi się liczyć z prawem pierwokupu ANR. Sąd Najwyższy zważył iż w sytuacji, gdy nieruchomość ma niejednorodny charakter, należy się kierować dominującym jej przeznaczeniem.
Marcin Zadrożny,
1 2
oprac. : eGospodarka.pl
Przeczytaj także
-
Grunty rolne: obrót będzie ograniczony
-
Nieruchomości rolne. Komu przysługuje prawo pierwokupu?
-
Grunty rolne nie uległy pandemii. Ceny wyższe niż rok temu
-
Gdyby nie ograniczony obrót ziemią, grunty rolne byłyby znacznie droższe
-
Ceny ziemi rolnej: indeks III kw. 2017 r.
-
Ceny ziemi rolnej: indeks II kw. 2017 r.
-
Ceny ziemi rolnej: indeks IV kw. 2016 r.
-
Ceny ziemi rolnej: indeks II kw. 2016 r.
-
Ceny ziemi rolnej: indeks I kw. 2016 r.
Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ
Komentarze (0)