Ustawa śmieciowa: 100 dni funkcjonowania

Przeczytaj także: Ustawa śmieciowa: Polacy nie znają zmian

Komentarz CMS Cameron McKenna

Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wprowadza rewolucyjne zmiany w zakresie gospodarki odpadami nakładając na gminy szereg obowiązków m. in. przejęcie przez gminy własności odpadów komunalnych i odpowiedzialności za organizację systemu gospodarki odpadami, systemu finansowania oraz przetargów na budowę instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.

Gminy muszą również wywiązać się ze zobowiązań akcesyjnych w zakresie ograniczenia składowania odpadów biodegradowalnych oraz osiągnięcia wymaganych poziomów odzysku i recyklingu. Sieć instalacji samowystarczalność w zakresie pełnego zagospodarowywania odpadów powinna zapewnić na poziomie UE oraz umożliwiać odzysk bądź unieszkodliwianie odpadów w najbliżej położonych instalacjach, spełniających wymagania odnośnie stosowanych najlepszych dostępnych metod i technologii.

Groźba unijnych kar oraz utraty środków unijnych, problemy z organizacją przetargów na odbiór odpadów komunalnych, protesty mieszkańców w sprawie opłat za gospodarowanie odpadami, niedoinformowanie urzędników, to tylko niektóre z wielu problemów, jakie pojawiły się podczas 100 dni funkcjonowania nowego systemu gospodarki odpadami, który został wprowadzony przez ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach 1 lipca 2013 r. Jednak należy pamiętać, że budując nowy system trzeba od czegoś zacząć i dobrze się stało, że ustawa weszła w życie, mimo, że nie jest idealna. Dzięki niej mamy szansę na ucywilizowanie polskiej gospodarki odpadami, chociaż wiele lat upłynie zanim dorównamy krajom europejskim w tym zakresie.

W Polsce najbardziej rozpowszechnionym sposobem zagospodarowania odpadów komunalnych jest ich deponowanie na składowiskach, których oficjalnie wytwarzamy około 12,5 mln ton rocznie. W latach 2006-2008 deponowanie dotyczyło w naszym kraju prawie 90% zebranych odpadów komunalnych. W tym czasie na terenie Unii Europejskiej na składowiskach zdeponowano średnio 47% zebranych odpadów. W Holandii, Belgii, Danii, Szwecji i Niemczech zdeponowano na składowiskach za to tylko 10% odpadów komunalnych dzięki poddawaniu ich zaawansowanym procesom spalania, odzysku i recyklingu.

Mimo problemów z ustawą i jej negatywnych aspektów powinniśmy skupić się na rozwiązywaniu problemów praktycznych i unowocześnianiu systemu gospodarki odpadami. Polacy muszą zrozumieć wagę problemu, że bez odpowiedniego zagospodarowania odpadów oraz bez budowy nowych instalacji przetwarzania odpadów nie spełnimy norm unijnych i zostaną na nas nałożone wysokie kary rzędu 67 tys. euro dziennie. Mam wrażenie, że jesteśmy społeczeństwem antyspalarnianym, antyodpadowym, a przecież to ogromny potencjał dla inwestorów i nowych miejsc pracy, dlatego nie wolno nam o tym zapominać. Sześć spalarni, które mają powstać w najbliższych latach w Polsce będzie miało możliwość przetwarzania miliona ton odpadów rocznie. Myśląc realistycznie i zwracając uwagę na zapotrzebowanie rynku, żeby spełnić wymagania wynikające z unijnych przepisów, musi powstać moim zdaniem trzy-cztery razy tyle spalarni w Polsce. W wojewódzkich planach gospodarki odpadami uwzględniona jest budowa kolejnych 20-25 spalarni, ale miasta zainteresowane inwestycjami czekają na kolejna perspektywę finansową dofinansowania ze środków unijnych na lata 2014-2020.

Katarzyna Sosnowska LL.M., prawnik, Departament Infrastruktury i Finansowania Projektów