Jakie wątpliwości wzbudza nowy Kodeks budowlany?

Przeczytaj także: Nowelizacja prawa budowlanego: jakie zmiany wprowadzi?

W tym zakresie Kodeks powtarza obecną regulację z art. 30 ust. 7 ustawy Prawo budowlane, posługując się pojęciami nieostrymi. Jest to regulacja bardzo ogólna, stosowana w ramach uznania administracyjnego. Przepis ten w praktyce budzi obecnie liczne wątpliwości, nie sprzyja stabilności i przewidywalności prawnej inwestora.

Zgodnie z omawianym art. 98 § 8 Kodeksu organ administracji architektoniczno-budowlanej może nałożyć, w drodze decyzji, obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, jeżeli ich realizacja może naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowana terenu lub spowodować:

1. zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia;
2. pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków;
3. pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych;
4. wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich.

Z uwagi na potencjalny skutek inwestycji („realizacja może”), sprzeciw zgłoszony na podstawie § 8 jest w praktyce nie do podważenia w ramach procedury odwoławczej. Orzecznictwo sądów administracyjnych w większości wskazuje, że decyzja wydana na podstawie art. 30 ust. 7 p.b. [czyli także art. 98 § 8 Kodeksu] ma charakter decyzji uznaniowej. Uprawnienie to ma charakter oceny i nie wymaga udowodnienia przez organ, że takie niebezpieczeństwo występuje – tak np. wyrok WSA w Warszawie sygn. akt VII SA/Wa 2678/13 z dnia 29 kwietnia 2014 r. LEX nr 1468396, podobnie wyrok WSA w Rzeszowie sygn. akt II SA/Rz 975/12 z dnia 7 lutego 2013 r. LEX 1320879 oraz WSA w Łodzi sygn. akt II SA/Łd 1121/11 z dnia 13 grudnia 2011 r. LEX nr 1153737.

Dla pewności realizacji inwestycji należałoby zrezygnować z omawianego art. 98 § 8 Kodeksu – jako stanowiącego potencjalną zachętę do swobodnej interpretacji po stronie administracji oraz władcze uprawnienie do blokowania zwłaszcza spec inwestycji budzących obawy społeczne, jak również będącego w sprzeczności z art. 2 Konstytucji RP.

Z drugiej strony, wydaje się, że zaproponowana przez Projektodawców kodyfikacja prawa budowlanego powinna po części usystematyzować i uporządkować przepisy prawa budowlanego, jak również przyspieszyć i uprościć samą procedurę inwestycyjno-budowlaną. Realizacja tych celów nastąpi przede wszystkim dzięki zwiększeniu katalogu inwestycji niewymagających uzyskania zgody budowlanej lub wymagających wyłącznie dokonania właściwego zgłoszenia. Brak konieczności uzyskania zgody budowlanej odnosić się będzie do wykonywania robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego.

Słuszne, w ocenie BCC, wydaje się również zrezygnowanie z obowiązku zawiadamiania organu o terminie rozpoczęcia robót budowlanych. Jak podkreślają Projektodawcy zawiadomienia takie stanowią obecnie zbędną i nadmierną barierę inwestycyjną.

Szczegółowy komentarz do Projektu PW.

W zakresie treści Projektu PW, BCC przedstawia następujące uwagi odnosząc się do zmian w:

• ustawie o gospodarce nieruchomościami (art. 15 Ustawy wprowadzającej) – i proponowanej zmiany przepisów art. 43, 88 i 90 – przepisy te odwołują się do pojęcia zabudowy z Kodeksu, podczas, gdy Kodeksu nie definiuje tego pojęcia;
• ustawie o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi (art. 16 Ustawy wprowadzającej) – w propozycji zmiany przepisów posługuje się pojęciem sieci uzbrojenia terenu z Kodeksu, podczas, gdy Kodeksu nie definiuje tego pojęcia;
• ustawie o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (art. 18 Ustawy wprowadzającej):
  • w art. 43 jest odwołanie do art. 55 § 1 pkt 1-5 Kodeksu, podczas, gdy ta jednostka posiada pkt 1-4
  • w art. 53 zastosowano niewłaściwą technikę legislacyjną – przepis ten powinien brzmieć: „w art. 53 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje ust. 2 w brzmieniu:….”