Grunty w Polsce: zmiany w strukturze

Przeczytaj także: Obrót ziemią nadal się kręci

Ewidencja gruntów przyjęta w polskim prawie wyróżnia zaś następujący podział użytków rolnych:

• Grunty orne,
• Sady,
• Łąki trwałe,
• Pastwiska trwałe,
• Grunty rolne zabudowane
• Grunty pod stawami,
• Rowy.

W Podgrupie 03 – Grunty zabudowane i zurbanizowane, wymienia się natomiast:

• Tereny mieszkaniowe,
• Tereny przemysłowe,
• Inne tereny zabudowane,
• Zurbanizowane tereny niezabudowane,
• Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe,
• Użytki kopalne,
• Tereny komunikacyjne.

Analiza danych statystycznych

Na podstawie danych statystycznych zaczerpniętych z Rocznika Statystycznego Rolnictwa z 2011 roku, można przeanalizować zmiany zachodzące w strukturze gruntów w Polsce na przestrzeni ostatnich 10 lat. Łącznie w Polsce znajduje się dziś 31268 tys. ha gruntów, które dzielą się na kilka typów, ze względu na model ich wykorzystywania.

Pierwszy rysunek przedstawia zmiany w strukturze powierzchniowej gruntów ornych:

Pierwszy rysunek prezentuje zmiany w powierzchni użytków rolnych na przestrzeni ponad 10 ostatnich lat. Od 2002 roku sukcesywnie zmniejszała się powierzchnia gruntów rolnych. Obecnie jest ich o ponad 10 tys. hektarów mniej, niż jeszcze w 2002 roku. Duży wzrost powierzchni użytków rolnych w 2002 roku w stosunku do 2000 roku wynika najprawdopodobniej z wprowadzenia nowej ewidencji gruntów, która w poczet „gruntów rolnych” wprowadziła dodatkowe kategorie ziem.

Malejąca powierzchnia gruntów rolnych związana jest z rozwojem terenów miejskich, rozwojem budownictwa mieszkaniowego, ośrodków przemysłowych i handlowych. Duże znaczenie ma rozwój kraju pod względem infrastruktury komunikacyjnej. Budowa kolejnych dróg i autostrad w Polsce powoduje, że część terenów rolnych jest wykupywana pod budowę dróg. Rozwój osiedli mieszkaniowych, zwłaszcza wokół dużych aglomeracji miejskich najczęściej odbywa się kosztem terenów rolnych, a rzadziej lasów.

Rysunek 2. prezentuje sukcesywny wzrost ogólnej powierzchni gruntów leśnych oraz zadrzewionych i zakrzewionych w Polsce, od roku 2000, aż po chwilę obecną. W 2011 roku Główny Urząd Statystyczny szacował, że ich powierzchnia wynosi 9570 tys. hektarów. Powodem wzrostu powierzchni lasów w Polsce jest prowadzenie w okresie powojennym oraz w latach 1990-2007 intensywnych prac zalesieniowych. W naszym kraju istniał wówczas problem zbyt małej lesistości. Pierwsze zalesienia przeprowadzono w ramach Krajowego Programu Zwiększania Lesistości, a drugie przy udziale środków z Unii Europejskiej, w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Rząd w 2005 roku prowadził prace dotyczące odnowień obszarów porębowych lub zdegradowanych, zaś przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku spowodowało, że zmieniona została polityka rolna. Ziemie leżące odłogiem oraz słabe użytkowo grunty orne przeznaczono w dużej mierze pod zalesienie lub zadrzewnienie.