W dniu 2020-01-23 o 10:33, Kris pisze:
> W dniu wtorek, 21 stycznia 2020 00:15:41 UTC+1 użytkownik Piotrek Paradysz napisał:
>
>> (...)
>> musisz sprzedać zaraz po wykopkach,
>
> W ubiegłym roku najwięcej zarobili ci co kopali od połowy lipca i początek
sierpnia.
>
>> kiedy są najtańsze. Lepiej budyniu zasiać :)
>
> W tym roku raczej zboże jakieś spróbuje. Chyba że do wiosny coś mi się wymyśli;)
>

Jan Słomka, Pamiętnik włościanina, rozdział 5 (fragment)


"Nie było wówczas w zwyczaju, żeby przed jesienią kopać motyką nowe
ziemniaki, bo uważali za grzech niszczyć to, co jeszcze rośnie
i przyrasta; można było tylko ziemniaki podbierać ręką na własną
potrzebę. Nikt też nowemi ziemniakami nie handlował. Tylko koloniści
niemieccy z Padwi przywozili do Tarnobrzega t. zw. wczesne murzyny
i sprzedawali je na garnce, -- garniec po 10 centów, co wtedy uchodziło
za cenę wygórowaną.

Widząc jak Niemcy dobrze na tem zarabiają, zasadziłem pół morgi
wczesnych ziemniaków i miałem je wywozić na miasto, jak to oni robili.
Ale gdy ziemniaki urosły, sprzedałem je żydowi w polu za 30 złr.,
z czego otrzymałem 10 złr. jako zadatek. A kupno to prawie w żyda
wmówiłem, bo żydzi wtedy nie zakupywali jeszcze ziemniaków w polu i nie
znali się na tym handlu, -- (jak dziś n. p. nie kupują ogórków
w ogrodzie, tylko zerwane na kopy), -- kupowali tylko ziemniaki, na swoją
potrzebę, na garnce i ćwierci.

Tego samego dnia jednak przyszedł żyd do mnie prawić z płaczem. że się
oszukał, że w mieście śmieją się i naigrawają z niego,że kupił kota
w worku (niewykopane ziemniaki), -- i molestował o zwrot zadatku. Z tem
mnie kilkakrotnie nachodził tak, że mi cierpliwości brakło i zadatek mu
wróciłem.

Przyjrzałem się lepiej, jak Niemcy sprzedają, nająłem dwie kobiety do
podbierania ziemniaków i zrana, zanim fury z Padwi przyjechały,
wywiozłem na miasto parę ćwierci. Ledwie stanąłem, zwarły się do mnie
żydówki, właziły na koła, na wóz, jedna przez drugą dawały pieniądze,
żeby im sprzedać ziemniaków. Daremnie wołałem, żeby się nie cisnęły, że
każda kupi, bo mam więcej w domu. W mig wszystko sprzedałem, a gdy
wróciłem do domu, miałem znowu na podwórku sporo żydówek, chcących kupić
ziemniaków. Gdy powiedziałem, że ziemniaki jeszcze w polu, że po nie
pojadę, wszystkie chciały iść za mną, -- alem je nawrócił zapowiadając,
że nie ruszę z podwórza, jeżeli nie pozostaną na miejscu, -- bo nie
chciałem, żeby taka rzesza odprowadzała mię w pole. Co było ukopane,
przywiozłem i sprzedałem na oborze.

Potem sprzedawałem już tylko w domu zrana i w kilku dniach zebrałem całą
miseczkę samemi szóstkami, razem 80 złr., a ziemniaki nie były jeszcze
wykopane, tylko podebrane. Następnie corok sadziłem coraz więcej
wczesnych ziemniaków i targowałem za nie parę stówek. Nowych nie
podbierałem już rękami, ale kopałem odrazu motyką, a na ziemniaczysku
siałem zaraz mieszankę dla krów. W ten sposób za ziemniaki miałem zawsze
na opędzenie wydatków na żniwa, a z mieszanki dobra paszę na jesień.

Po te ziemniaki przychodziły do mnie nie tylko żydówki, ale sługi od
urzędników tarnobrzeskich, między innemi służąca komisarza starostwa.
Zauważyłem, że jednego dnia służącej tej nie było, dopiero na drugi
dzień przyszła i opowiedziała, że pani widziały się ziemniaki za drogie
i nie kazała kupować, -- ale pan gniewał się, że ziemniaków na obiad nie
było, mówiąc: >>Ja wtenczas nie chcę ziemniaków, kiedy sobie i dziad
podje<<, i potem służąca stale już u mnie ziemniaki kupowała.

Zrazu naturalnie z tego handlu ludzie się śmiali, wnet jednak i inni
zaczęli sadzić wczesne ziemniaki na sprzedaż, ale sprzedawali je w polu
żydom. Bo żydzi zaraz i w tym handlu zasmakowali i dziś żyje z niego
kilka rodzin żydowskich w Tarnobrzegu. Obecnie jednak wielu chłopów
z różnych wsi sprzedaje na mieście warzywa i owoce. Śmiechy i drwiny
z tego ustały."


--
Pozdrawiam.

Adam