E-księgi wieczyste a ochrona prywatności

Przeczytaj także: Księgi wieczyste dostępne online

W świetle prawa polskiego jedną z zalet takiego statusu jest możliwość nabywania nieruchomości oraz udziałów i akcji w spółkach posiadających nieruchomości, bez konieczności uzyskania zezwolenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Przepisy prawa spółek na Gibraltarze są w dużej mierze oparte na Prawie Spółek z 1929 roku (Companies Act) obowiązującym w Wielkiej Brytanii. Drugim dokumentem regulującym kwestie związane ze spółkami jest Prawo Spółek Gibraltaru z 1967 roku (Gibraltar Companies Ordinance). Na mocy tych przepisów tworzyć można wiele form spółek, w tym tzw. Tax Exempt Companies (Spółki zwolnione z podatków; w praktyce spółki takie znikną z końcem 2010 r.), Non-Resident Companies (Spółki nierezydenci), Hybryd Companies (Spółki hybrydowe) oraz Qualifying Companies (Spółki kwalifikowane).

Spółka typu Non-Resident Company („NRC”) jest całkowicie zwolniona z podatku dochodowego od dochodu osiągniętego spoza terytorium Gibraltaru, jeżeli nie zostanie on na to terytorium przekazany.

Spółka NRC musi być w posiadaniu oraz być zarządzana przez podmiot nie będący rezydentem Gibraltaru. Musi jednakże posiadać siedzibę na terenie półwyspu oraz sekretarza będącego rezydentem Gibraltaru. Spółka NRC nie może prowadzić interesów z podmiotami z Gibraltaru na jego terytorium, może jednak współpracować z innymi spółkami NRC, Qualifying Companies lub Tax Exempt Companies. NRC musi mieć co najmniej jednego członka zarządu (Director), którym może być zarówno osoba prawna, jak i osoba fizyczna nie będąca rezydentem Gibraltaru.

Spółka prawa cypryjskiego zarządzana spoza Cypru

Podobnie jak spółki gibraltarskie, także spółki zarejestrowane na Cyprze mają możliwość nabywania nieruchomości oraz udziałów i akcji w spółkach posiadających nieruchomości, bez konieczności uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Zgodnie z prawem cypryjskim, spółka wpisana do rejestru handlowego na Cyprze, posiada tu również rezydencję podatkową, jeśli efektywna kontrola nad spółką i zarząd sprawowane są z terytorium Cypru. Zazwyczaj spełnienie tego warunku stanowi cel skomplikowanych zabiegów, obliczonych na uzyskanie cypryjskiego certyfikatu rezydencji podatkowej i wiążącego się z nim uprawnienia do powołania się na zapisy polsko-cypryjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Jednakże, w sytuacji, gdy głównym celem działań nie jest planowanie podatkowe, ale zachowanie prawa do prywatności, to można stworzyć zupełnie inną konstrukcję – spółkę z siedzibą rejestrową na Cyprze, ale nad którą efektywna kontrola i zarząd będzie prowadzona z jednego z "niekooperatywnych" rajów podatkowych, takich jak Panama, Belize, Dominikana czy Wyspy Marshalla. Aby osiągnąć taki efekt wystarczy, aby w charakterze jedynego dyrektora spółki cypryjskiej powołać spółkę z siedzibą w odpowiednim "raju podatkowym".

Jeśli spółka cypryjska będzie zarządzana przez spółkę z „raju podatkowego”, której dyrektorami będą nierezydenci Cypru, uchwały zarządu będą przyjmowane poza Cyprem oraz rachunek bankowy spółki będzie poza Cyprem, to spółka taka będzie dla potrzeb podatkowych nierezydentem Cypru. W związku z tym nie tylko nie będzie musiała płacić podatku dochodowego, ale nie musi nawet występować o numer identyfikacji podatkowej.

Jednocześnie, struktura własnościowa takiej spółki będzie praktycznie nie do zdekompilowania, gdyż efektywna kontrola nad spółką sprawowana będzie poza Europą.

Podsumowanie:
Powyższe rozwiązania to tylko dwa przykłady ze znacznie większej liczby rozwiązań, dzięki którym osoby kontrolujące nieruchomości w Polsce zachowają prawo do prywatności nawet w dobie powszechnego dostępu internetowego do ksiąg wieczystych.

Z drugiej strony, pamiętać należy również, iż implementacja takich rozwiązań wymagać będzie ominięcia jeszcze kilku ryzyk prawnych i podatkowych, dotyczących np. trybu wniesienia nieruchomości do spółki, czy też sposobu rozliczania dochodów z nieruchomości na potrzeby podatku dochodowego.