Planowanie przestrzenne wciąż nieefektywne

Przeczytaj także: Polityka mieszkaniowa: rekomendacje GAB i PZFD

Zdaniem Lewiatana z obecnej sytuacji są dwa wyjścia: albo wykorzystać dobre rozwiązania zawarte w projekcie i tak je poprawić, aby realnie wpłynęły na prawidłowe kształtowanie ładu przestrzennego i uczynić to bez kolejnej zwłoki albo, jeżeli rząd uzna, że ponad dwuletnie prace nad projektem nie dały zadowalającego efektu, przerwać prace nad nim i natychmiast przystąpić do pracy nad nowym projektem.

Niezależnie od rozstrzygnięć jakich dokona rząd, wg ekspertów wszystkie projekty (rządowe, poselskie) winny podlegać weryfikacji czy proponowane rozwiązanie umożliwią skuteczne przeciwstawienie się zjawiskom i problemom określonych w diagnozie sytuacji w planowaniu i zagospodarowywaniu przestrzeni.

Przykłady nieudanych propozycji zawartych w projekcie (w jego aktualnej wersji) wybrane przez PKPP Lewiatan:

• Jedną z zasadniczych przyczyn dzisiejszej niechęci gmin do uchwalania planów miejscowych jest brak środków na sfinansowanie skutków uchwalania planów. Projekt nie wskazuje nowych źródeł finansowania infrastruktury społecznej (szkoły, przedszkola, tereny sportowe itp.) i technicznej (drogi, kanalizacja i wodociągi). Nie sposób uznać za nowe źródła finansowania w/w zadań, środki inwestorów, którzy już obecnie współfinansują te zadania. Zapisy zawarte w projekcie przepisy, dotyczące Umowy Urbanistycznej, którą inwestor miałby zawierać z gminą, miały na celu jedynie uporządkowanie tego obszaru współpracy, lecz i ten cel nie zostanie osiągnięty.
• Kolejnym nierozwiązanym problemem i to stale rosnącym jest przełożenie ciężaru planowania z kompetencji samorządu, uchwalającego plany miejscowe, do kompetencji urzędników wydających decyzje administracyjne. Dzisiaj w postaci WZIZT, a w przyszłości , wedle projektu, decyzją zatwierdzającą Urbanistyczny Plan Realizacyjny.
• Tryb wydawania decyzji WZIZT w oparciu o obowiązującą ustawę, pomijając podstawową wątpliwość natury konstytucyjnej (czy prawo własności można ograniczać decyzją administracyjną) jest nieprzejrzysty i nadmiernie rozbudowany. Proponowana w zamian decyzja zatwierdzająca Urbanistyczny Plan Realizacyjny, potęguje ten problem zamiast go likwidować. Przygotowanie kosztownego i rozbudowanego nadmiernie Urbanistycznego Planu Realizacyjnego oraz zatwierdzenie go w skomplikowanej i czasochłonnej procedurze, będą zaporą nie do przebycia dla wielu inwestorów.
• Projekt nowelizacji przyjmuje błędne założenie, że władze miast i gmin, dokonają szybkiej zmiany Studiów - wprowadzając do nich obszary urbanizacji, co jest warunkiem niezbędnym aby możliwe było wydawania decyzji zatwierdzających Urbanistyczny Plan Realizacyjny. Dotychczasowe doświadczenia z ustawą z 2003 roku, i utrzymujący się brak zainteresowania gmin w tym zakresie, nie pozwalają liczyć na aktywności władz lokalnych. W efekcie, w przypadku przyjęcia nowelizacji, że po upływie 12 miesięcy, przestaną być wydawane decyzje administracyjne, które wobec braku planów są podstawę lokalizowania wielu inwestycji.