Czyste Powietrze 2024 startuje 1 kwietnia. Co się zmieni?

Przeczytaj także: Wymiana pieca albo kara 5 tys. zł. Czym zastąpić kopciucha?

1 kwietnia 2024 roku w Programie Czyste Powietrze wchodzą w życie istotne zmiany w zakresie dofinansowania pomp ciepła. Chodzi przede wszystkim o jakość i efektywność urządzeń, które będą się kwalifikować do dopłat w ramach programu. W porównaniu z wcześniejszą edycją żadne z technicznych parametrów nie zostały zmienione, jednak od kwietnia pompa ciepła musi posiadać raport z wynikami badań potwierdzający deklarowane parametry. Finansowana pompa musi być wpisana na Listę ZUM (Lista Zielonych Urządzeń i Materiałów). Można ją znaleźć na stronie Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego (IOS-PIB).

Nowe przepisy są ważnym sygnałem zarówno dla branży producentów i sprzedawców urządzeń, jak i dla inwestorów wymieniających źródło ciepła. Finansowanie będzie dostępne dla lepszych, bardziej efektywnych pomp, podlegających obiektywnej kontroli ich rzeczywistych parametrów. Dla modernizujących domy to wskazówka, żeby baczniej zwracać uwagę na produkt, w który się inwestuje. W mojej ocenie nowe zasady nie zmniejszą dostępności urządzeń spełniających wymagania. Takie są na rynku już teraz, ale korzystając z programu na dotychczasowych zasadach, warto zdecydować się na produkt, który jest gotowy na wymagania edycji "Czyste Powietrze 2024". Niewykluczone, że uruchomienie nowego programu i jego promocja zwiększy zainteresowanie najbardziej efektywnymi energetycznie źródłami ciepła. Wykonawca/instalator musi z dużym wyprzedzeniem planować swoją pracę, więc korzystniej jest jak najszybciej rezerwować jego czas i odpowiednie urządzenie – mówi Dawid Pantera z Viessmann.

Każda pompa musi zostać przebadana wg tych samych standardów na terenie UE i EFTA, przez co konsumenci zyskają pewność co do wyników. Wg eksperta nowe przepisy dotyczący jednakowych standardów weryfikacji technicznej to precedens w Europie. W przyszłości mogą je przyjmować kolejne kraje, które będą w ten sposób wspierać produkty z EU. Te, w większości przypadków, prezentują wyższą jakość i mają lepsze parametry, a fabryki zlokalizowane w Europie to dodatkowe miejsca pracy.

Nowy program nie zmieni kwot dofinansowania

Kwoty wsparcia pozostają na tym samym poziomie co do tej pory, a środki wypłacane są po zakończeniu inwestycji i odbiorze instalacji. O kwalifikacji do programu oraz wysokości wsparcia decyduje (poza określonymi w programie warunkami technicznymi) także dochód wnioskodawcy. Roczne wynagrodzenie osoby składającej wniosek nie może przekroczyć 135 tys. zł, czyli 11 250 zł średnio miesięcznie. Minimalna wartość inwestycji podlegającej dofinansowaniu to 7 tys. zł.

Trzy poziomy dofinansowania

Osoby o niskich dochodach otrzymują wyższe wsparcie. Podwyższony poziom dofinansowania przysługuje osobom z miesięcznym dochodem na poziomie 2 651 zł w przypadku osób samotnych oraz 1 894 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych. Najwyższy poziom dofinansowania obejmuje osoby z miesięcznym dochodem nieprzekraczającym 1526 zł w przypadku gospodarstw domowych jednoosobowych oraz 1090 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych.

Jak duże dofinansowanie można otrzymać?

Jeśli w ramach przedsięwzięcia zostanie zlikwidowane i wymienione na nowe dotychczasowe źródło ciepła na paliwo stałe, czyli np. piec pozaklasowy zostanie zastąpiony pompą ciepła typu powietrze/woda, to przy podstawowym poziomie dofinansowania można liczyć na 12 600 zł maksymalnej kwoty dotacji. Można ją uzyskać przy sumie kosztów kwalifikowanych w kwocie 31 900 zł i wyższej. Przy niższej kwocie kosztów kwalifikowanych wartość dotacji proporcjonalnie się zmniejsza. Np. przy 10 tys. zł kosztów kwalifikowanych kwota dotacji to tylko 4 tys. zł.

W przypadku pompy ciepła powietrze/woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej maksymalna kwota dotacji to już 19 400 zł. Natomiast jeśli zdecydujemy się na gruntową pompę ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej maksymalne dofinansowanie to aż 28 tys. zł. Pokrywa to około 40% kosztów całej inwestycji. Pierwszy z wymienionych modeli zalecany jest przy inwestycjach na działkach już urządzonych, gdzie nie ma możliwości wykonania wymiennika gruntowego – może to dotyczyć zarówno nowych jak i modernizowanych budynków. Model pracujący na cieple z ziemi, to inwestycja zapewniająca stabilne warunki pracy, a więc najniższe i przewidywalne koszty eksploatacyjne. W tym przypadku jednak należy wziąć pod uwagę wymagane prace ziemne, a więc ingerencję w otoczenie budynku – mówi Dawid Pantera z Viessmann.

W przypadku pomp ciepła powietrze/powietrze maksymalna kwota dotacji to tylko 4 400 zł.

Uprawnieni do III – najwyższego poziomu dofinansowania (czyli z dochodem nieprzekraczającym 1526 zł/mies. w przypadku gospodarstw jednoosobowych oraz 1090 zł/mies. na osobę w przypadku wieloosobowych) mogą liczyć na wyższe dofinansowanie. W przypadku pompy powietrze/powietrze 11 100 zł, przy urządzeniu powietrze/woda 31 500 zł (i 35 200 zł, jeśli ma podwyższone parametry efektywności), a przy gruntowej pompie o podwyższonej klasie efektywności to aż 50 900 zł.

Różnice w poziomach dofinansowania poszczególnych urządzeń wynikają z ich zróżnicowanego kosztu zakupu i montażu. Najbardziej efektywna jest pompa bazująca na cieple ziemi, jej wyższy koszt inwestycyjny zostanie zrekompensowany dużo niższymi rachunkami podczas eksploatacji. Nie bez znaczenia jest też możliwość realizacji chłodzenia budynku z wykorzystaniem ziemi jako taniego źródła chłodu – mówi Dawid Pantera z Viessmann.

Dodatkowe środki można otrzymać decydując się na instalację centralnego ogrzewania, instalację ciepłej wody użytkowej czy wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, a także mikroinstalacji fotowoltaicznej. Przy inwestycji z kompleksową termomodernizacją, przy najwyższym poziomie dofinansowania kwota wsparcia może wynieść nawet 103 tys. zł.

W przyszłości planowane są kolejne zmiany w założeniach wsparcia zarówno w Czyste Powietrze, jak i Moje Ciepło. Zapewne dotyczyć będą dalszego podnoszenia wymagań technicznych pomp ciepła. Inwestorzy czekają też na nową odsłonę programu Mój prąd, który zakończył się w grudniu 2023 z powodu wyczerpania środków. Uruchomienie transferów z KPO może przyczynić się do przyspieszenia nowej edycji dofinansowania.